Zamość – co warto zwiedzić
Zamość jest obowiązkową pozycją na podróżniczej liście każdego turysty. Pierwszym tego dowodem może być fakt, że od 1992 roku stare miasto wpisane jest na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. I być może Zamość ma niższy profil turystyczny niż inne z niektórych polskich miast. Jednak w dalszym ciągu jest tutaj wiele atrakcji, które są na wyciągnięcie ręki dla każdego miłośnika zabytków, historii i dobrej rozrywki.
Największą zaletą Zamościa jest to, że stanowi piękny przykład renesansowego miasta inspirowanego Włochami. Miasto zostało założone w XVI wieku na strategicznym szlaku handlowym łączącym Morze Czarne z zachodnią i północną Europą. A do tego zostało rozplanowane i stworzone na wzór idealnej miejscowości.
Zamość zaprojektował architekt, Bernando Morando, przy wsparciu polskiego kanclerza Jana Zamoyskiego. Razem sprawili, że dzisiaj Zamość to jedno z najpiękniejszych miast we wschodniej Polsce.
Najcenniejsze zabytki Zamościa
Poniżej prezentujemy listę najstarszych i najcenniejszych zabytków Zamościa. Są to obowiązkowe miejsca podczas zwiedzania miasta.
Pałac Zamoyskich w Zamościu
Obecnie Pałac Zamoyskich jest siedzibą sądów. Aczkolwiek dawną rezydencję Jana Zamoyskiego i jego następców można jeszcze podziwiać z zewnątrz.
Budowę pałacu rozpoczęto jeszcze przed wydaniem aktu lokacyjnego miasta. A sam obiekt został wzniesiony w latach 1579-1586. Warto też przypomnieć, że projekt pałacu przygotował słynny architekt – Bernard Morando.
Ratusz w Zamościu
Ratusz w Zamościu dominuje na głównym placu. Natomiast jego monumentalne, podwójne schody w kształcie wachlarza, które pochodzą z XVIII wieku, aż się proszą, żeby się po nich wspiąć. U szczytu schodów, zaraz przy głównym wejściu do Ratusza, roztacza się fantastyczna panorama. Z kolei 52-metrowa wieża to idealne zwieńczenie tego majestatycznego budynku.
Warto się także przyjrzeć uważnie całemu budynkowi. Dzięki temu w pewnym momencie dostrzeżemy, że lewa strona fasady jest w rzeczywistości o 130 cm szersza niż prawa strona. Ratusz w Zamościu to jedna z głównych atrakcji, jakie definitywnie trzeba zobaczyć.
Rynek Wielki w Zamościu
Rynek Wielki w Zamościu jest dość obszerny – z placem o wymiarach 100×100 metrów. Serce Zamościa otaczają wspaniałe domy w stylu renesansowym ze sklepionymi arkadami. Do wyboru są także liczne restauracje, kawiarnie i bary, gdzie możemy wygodnie usiąść i obserwować życie mieszkańców miasta oraz urzekającą architekturę.
Kamienice ormiańskie w Zamościu
Oprócz zamojskiego ratusza, uwagę turystów przykuwają również domy ormiańskie na Rynku Wielkim. Kamienice te niegdyś należały do kupców ormiańskich. Są pomalowane na wyraziste kolory i mają charakterystyczne motywy na fasadach. Pierwotnie wszystkie domy na rynku były zwieńczone ozdobnymi parapetami, które zostały usunięte w latach 20. XIX wieku; odrestaurowano tylko te po stronie północnej.
W trzech z nich mieści się obecnie Muzeum Zamojskie. Odwiedzający mają tutaj doskonałą okazję do zobaczenia tych domów od środka, a także poznania historii, etnografii i archeologii Zamościa.
Zabytkowe kościoły w Zamościu
Zamość nie zapomina też o osobach, które uwielbiają odwiedzać wiekowe kościoły, bazyliki i synagogi. Oto dwie najpiękniejsze takie okazy w Zamościu.
Parafia Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła w Zamościu
Ta oszałamiająca katedra została zaprojektowana przez Bernarda Morando i została zbudowana w latach 1587-1598. Aczkolwiek prace dekoracyjne ukończono dopiero w 1630 roku. W trakcie zwiedzania należy zwrócić uwagę na ozdobne, srebrne tabernakulum rokokowe. Jest to jedno z najbardziej imponujących tabernakulów w Polsce. Wykonali je wrocławscy złotnicy.
A jeśli będziemy mieć szczęście i natkniemy się na otwartą dzwonnicę katedralną, powinniśmy skorzystać z okazji i wspiąć się na szczyt. Dzwonnica ma 47 metrów wysokości i wyposażona jest w mały balkon widokowy (gdzieś w połowie wysokości), z którego rozpościera się cudowny widok na panoramę Zamościa. Będąc na dzwonnicy, warto też rzucić okiem na trzy duże dzwony o nazwach Jan, Tomasz i Wawrzyniec.
Synagoga w Zamościu – Multimedialne Muzeum Historii Żydów Zamościa i Okolic
Warto odwiedzić też odrestaurowaną Synagogę Zamojską, w której mieści się multimedialne Muzeum Historii Żydów Zamościa i okolic. Synagoga została zbudowana w 1610 roku i stanowiła centrum dzielnicy żydowskiej. Jednak podczas drugiej wojny światowej hitlerowcy zdewastowali budowlę i przekształcili ją w stajnie.
Na szczęście na przełomie lat 60. i 70. budynek został pieczołowicie przywrócony do dawnej świetności.
Atrakcje Zamościa – muzea
W zamojskich muzeach roi się od artefaktów i eksponatów ukazujących burzliwą historię miasta i życie mieszkańców w dawnych latach. Sprawdźmy, które muzea w Zamościu są szczególnie godne uwagi.
Muzeum Zamojskie w Zamościu
Muzeum Zamojskie to doskonałe miejsce na wizytę, jeśli interesuje nas historia Zamościa. Obiekt znajduje się na starym mieście i jest podzielony na sześć różnych części: archeologiczną, biblioteczną, etnograficzną, ogólną, edukacyjną i Rotundę.
Wewnątrz znajdują się obrazy renesansowe i zabytki ukazujące historię miasta. Jest także zatrzęsienie informacji zarówno w języku polskim, jak i angielskim, które opisują historię rozwoju miasta od XVI wieku po współczesność.
Aktualne godziny otwarcia muzeum i informacje o wydarzeniach specjalnych można znaleźć na oficjalnej stronie internetowej muzeum.
Rotunda Zamojska
A jeśli chcemy dowiedzieć się, jak druga wojna światowa wpłynęła na miasto, powinniśmy odwiedzić Rotundę. Zamojska Rotunda znajduje się zaledwie pięć minut spacerem na południe od murów miejskich. Pierwotnie została zbudowana jako budowla obronna dla kanoników w latach 1825-1831. Jednak w czasie drugiej wojny światowej służyła jako więzienie śledcze dla Gestapo. Według szacunków rozstrzelano tu około 8 tysięcy więźniów, a ich ciała spalono.
Dzisiaj Rotunda Zamojska pełni funkcję muzeum i pomnika zbrodni dokonywanych w Zamościu.
Muzeum Fortyfikacji i Broni Arsenał – Oddział Muzeum Zamojskiego
W celu zrozumienia roli, jaką Zamość odegrał w wojnach, musimy koniecznie odwiedzić Muzeum Fortyfikacji i Broni Arsenał Oddział Muzeum Zamojskiego. Jest to świetnie zorganizowane muzeum interaktywne z wyświetlaczami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Wyświetlane w muzeum filmy i eksponaty ukazują znaczenie historii bitewnej miasta w kształtowaniu dzisiejszej Polski.
Natomiast na zewnątrz – w specjalnych ogrodach – możemy podziwiać ekspozycje czołgów, ciężarówek wojskowych i broni palnej.
Muzeum Obozu Zagłady w Bełżcu
Choć tak naprawdę Muzeum Obozu Zagłady nie znajduje się w samym Zamościu, wielu turystów odwiedzających miasto wybiera się także do Bełżca. Miejscowość znajduje się jakieś 40 km na południe od Zamościa. W czasie drugiej wojny światowej Niemcy utworzyli w Bełżcu obóz zagłady. Obiekt został później rozebrany przez nazistów, którzy próbowali ukryć jego istnienie.
Dzisiaj został przekształcony w pomnik pamięci i bogate w historię muzeum. Uważa się, że w Bełżcu zamordowano od 430 000 do 500 000 Żydów. A to oznacza, że był to trzeci najgorszy obóz zagłady założony przez nazistów. Wyżej na liście znajdują się tylko Treblinka i Auschwitz.
Jeżeli interesuje nas historia drugiej wojny światowej, Muzeum Obozu Zagłady w Bełżcu definitywnie wzbogaci naszą wiedzę.
Inne atrakcje Zamościa
Będąc w Zamościu, warto też wybrać się szlakiem historii całego miasta. Możemy pospacerować po pozostałościach murów obronnych, obejrzeć pomnik Jana Zamoyskiego, a nawet wystrzelić z armaty!
Mury obronne starego miasta
Faktem jest, że car rosyjski Aleksander II oficjalnie zamknął twierdzę Zamość w 1866 roku. Jednakże, ze względu na postęp technologiczny i militarny, wiele części murów, bram i bastionów ostało się do dzisiaj. Dzięki temu możemy wybrać się na relaksującą przechadzkę, podziwiając piękne widoczki starego Zamościa. Jest to jedno z najlepszych miejsc na spacery w Zamościu.
Mury obronne były oblegane sześciokrotnie – przez Kozaków, Szwedów (dwukrotnie), Polaków (atakujących obrońców austriackich) i Rosjan (dwukrotnie). I za każdym razem twierdza okazywała się bardzo stabilna. A jeżeli sami chcemy się przekonać o wytrzymałości tej budowli, wystarczy, że przejdziemy się po jej murach.
Bastion VII w Zamościu
Bastion VII był największym ze wszystkich siedmiu bastionów, które chroniły zamojską twierdzę. Dzisiaj można wejść na jego dach i raczyć się wspaniałym widokiem na wschodnią część miasta. Albo możemy skorzystać z przejścia Podziemną Trasą Turystyczną, która przeprowadzi nas przez galerie ogniowe, mury obronne, szańce i sam bastion.
A jeśli zdecydujemy się na niewielką opłatę, będziemy mogli wystrzelić z jednej z małych armat, które są ustawione przed bastionem. Z kolei na miłośników cichego strzelania czeka atrakcja w formie strzelania z łuku. Można tutaj skutecznie sprawdzić nasze strzeleckie umiejętności.
Pomnik Jana Zamoyskiego
Siedząc przed Pałacem Zamoyskich, można podziwiać pomnik Jana Zamoyskiego – założyciela Zamościa. Pomnik wykonany z brązu został zaprojektowany przez prof. Mariana Koniecznego. Obiekt liczy 10 metrów wysokości, a swojej odsłony doczekał się 17 września 2005 roku, a więc 400 lat po śmierci Jana Zamoyskiego. Niemniej jednak pomnik Jana Zamoyskiego jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Zamościa.
Zakończenie
Zamość to jedno z najpiękniejszych i najstarszych miast w Polsce. Miejscowość nie narzeka na brak turystów, którzy z chęcią przybywają nie tylko z różnych zakątków kraju, ale również i świata. Jeżeli więc planujemy wakacyjny urlop albo dłuższy weekend, warto zastanowić się nad wizytą w Zamościu.
